به کارگیری بازنشسته در کلیه دستگاه‌های اجرائی ممنوع است

ادارت نباید به خانه سالمندان تبدیل شود

ورود نیروهای متخصص و متعهد به ادارات برای اداره امور کشور یک ضرورت غیرقابل‌انکار است لیکن تبعیت از قانون نیز یک ضرورت و نیاز می باشد و در صورت نقض جزئی از قانون باید شاهد تسری به کلیت آن بود.

مع الوصف موضوعی که ذهن هر شهروندی را به خود درگیر می نماید موضوع به کارگیری افراد مسن و بازنشسته در ادارات می باشد که پس از وضع قانون در سال ۱۳۹۵ به صراحت منع گردید.

قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان به تاریخ تصویب: ۱۳۹۵/۰۲/۲۰  مصوبات مجلس شورای اسلامی

ماده واحده این قانون اینگونه می گوید: از تاریخ ابلاغ این قانون، به‌کارگیری افرادی که در اجرای قوانین و مقررات مربوطه بازنشسته یا بازخرید شده یا بشوند، در دستگاه‌های اجرائی موضوع ماده(۵) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۸/۷/۱۳۸۶ و کلیه دستگاه‌هایی که به نحوی از انحاء از بودجه عمومی کل کشور استفاده می‌کنند، ممنوع می‌باشد.

ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری نیز تعریف دستگاه اجرایی را اینگونه می نماید:

دستگاه اجرایی: کلیه وزارتخانه ها، مؤسسات دولتی، مؤسسات یا نهادهای عمومی غیردولتی، شرکت های دولتی و کلیه دستگاه هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر و یا تصریح نام است از قبیل شرکت ملی نفت ایران، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، بانک مرکزی، بانک ها و بیمه های دولتی، دستگاه اجرایی نامیده می شوند.

نکته حائز اهمیت این قانون نیز اینجاست که علاوه بر ماده صدرالذکر به کلیه دستگاه‌هایی که به نحوی از انحاء از بودجه عمومی کل کشور استفاده می‌کنند نیز تاکید دارد.

یعنی به طور عام هر نهاد و ارگانی که حتی به صورت درصدی از بودجه عمومی کل کشور استفاده می‌کند باید تابع این قانون باشد و از به کارگیری افراد بازنشسته به طور جد اجتناب نماید.

و اما شرايط برقراری حقوق بازنشستگی چگونه است؟

۱- مشمولين ق.ا.ك و مشتركين صندوق بازنشستگي كشوري :

مشمولين ق.ا.ك و مشتركين صندوق بازنشستگي كشوري در صورت دارا بودن شرايط زير حق استفاده از حقوق بازنشستگي را خواهند داشت.

داشتن حداقل ۶۰ سال سن با هر قدر سابقه خدمت ( بند الف ماده ۷۴ ق.ا.ك و تبصره ۲ ماده ۲ قانون اصلاح مقررات مصوب ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ ) با درخواست مستخدم.

كليه مسخدمين داراي ۶۵ سال سن با هر قدر سابقه خدمت ( ماده ۷۷ ق.ا.ك و تبصره ۲ ماده قانون اصلاح مقررات مصوب ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ )۲ توسط دستگاه مربوط به غير از شاغلين در مشاغل تخصصي ( درصورت درخواست و موافقت دستگاه متبوع حسب ماده ۱۰ قانون اصلاح مقررات مصوب ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ )

مستخدمين مرد داراي حداقل ۵۰ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت با درخواست مستخدم و موافقت دستگاه ذيربط ( بند الف تبصره يك ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگي مصوب ۱۳/۱۲/۱۳۶۸)

مستخدمين زن با حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت با درخواست مستخدم و موافقت دستگاه ذيربط ( بند ب تبصره يك ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگي مصوب ۱۳/۱۲/ ۱۳۶۸ و قانون اصلاح بند ب تبصره ۱ ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگي.

كليه مستخدمين داراي ۳۰ سال خدمت توسط دستگاه مربوطه ( ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگي مصوب ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ )

جانبازان انقلاب اسلامي ، جنگ تحميلي ، معلولين ، شاغلين مشاغل سخت و زيان آور حسب قانون نحوه بازنشستگي جانبازان مصوب ۰۱/۰۹/۱۳۶۷

مستخدميني كه به استناد احكام قطعي هيئتهاي رسيدگي به تخلفات اداري به موجب بند ط ماده ۹ قانون رسيدگي به تخلفات اداري مصوب ۰۷/۰۹/۱۳۷۲ با تقليل يك يا دو گروه بازنشسته مي گردند ( زنان بابيش از ۲۰ سال و مردان با بيش از ۲۵ سال خدمت دولتي و بر اساس سنوات خدمت دولتي )

۲- مشتركين صندوق بازنشستگي شهرداريها :

مشتركين صندوق بازنشستگي شهرداريها در صورت دارابودن شرايط زير حق استفاده از حقوق بازنشستگي را خواهند داشت.

داشتن ۶۰ سال سن با حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت ( بند الف ماده ۴۰ آئين نامه استخدامي شهرداريها مصوب ۱۳/۰۲/۱۳۶۸ هيئت وزيران )

كليه مستخدمين مرد داراي حداقل ۵۰ سال سن و حداقل ۲۵ سال سابقه خدمت ( موضوع ماده قانون اصلاح مقررات بازنشستگي مصوب۲ ۱۳/۱۲/۱۳۶۸ ) با درخواست مستخدم و موافقت شهرداري.

مستخدمين زن با حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت ( موضوع قانون اصلاح بند ب تبصره ۱ ماده ۲ قانون اصلاح مقررات بازنشستگي با درخواست مستخدم و موافقت شهرداري.

مستخدم داراي ۳۰ سال سابقه در صورت درخواست مستخدم ( موضوع بند ب ماده ۴۰ آئين نامه استخدامي شهرداريها ) و يا درخواست شهرداري ( حسب مفاد ماده ۴۴ آئين نامه )

كليه مستخدمين داراي ۶۵ سال تمام سن توسط شهرداري ( حسب مفاد ماده ۴۵ آئين نامه)

مستخدميني كه به استناد احكام قطعي هيئتهاي رسيدگي به تخلفات اداري به موجب بند ط ماده ۹ قانون رسيدگي به تخلفات اداري مصوب ۰۷/۰۹/۱۳۷۲ با تقليل يك يا دو گروه بازنشسته مي گردند ( زنان بابيش از ۲۰ سال و مردان با بيش از ۲۵ سال خدمت دولتي و بر اساس سنوات خدمت دولتي )

۳- قضات

با عنايت به بند ج و تبصره ۱ ماده ۲ قانون استخدام كشوري مبني بر اينكه در هر مورد كه براي تعيين تكليف استخدامي قضات قانوني وجود نداشته باشد يا طبق قوانين مربوط تابع احكام عمومي قوانين استخدام كشوري شده باشند مشمول مقررات ق.ا.ك مي باشند و نظر به اينكه در مورد بازنشستگي قضات قانون خاصي وجود ندارد ( مگر بعضي ازترتيبات خاص ) لذا آنها مشمول مقررات بازنشستگي قانون استخدام كشوري ميباشند.

۴- اعضاي هيئت علمي دانشگاهها

اعضاي هيئت علمي دانشگاهها جز درموارديكه ذكر ميشود به موجب ماده ۴۳ آئين نامه استخدامي هيئت علمي دانشگاه مصوب سال ۱۳۴۸ از لحاظ بازنشستگي ووظيفه تابع قوانين و مقررات بازنشستگي ووظيفه مستخدمين رسمي كشوري مي باشند.

دانشگاه مكلف است هر يك از اعضاي رسمي هيئت علمي را كه به سن ۶۵ سال تمام رسيده باشند بازنشسته كند . رئيس دانشگاه ميتواند استثنائاً در مواردي كه استفاده از خدمات علمي هر يك از اعضاي هيئت علمي ضروري باشد تا ۷۰ سالگي از خدمات آنان استفاده نمايد ( مفاد ماده ۳۶ آئين نامه استخدامي هيئت علمي )

بازنشستگي اعضاي رسمي هيئت علمي كه به امر تدريس اشتغال دارند با رعايت مقررات مربوط در پايان هر نيم سال تحصيلي امكان پذيرخواهد بود ( مفاد ماده ۳۸ آئين نامه استخدامي هيئت علمي )

با توجه به مفاد ماده ۳۵ آئين نامه استخدامي هيئت علمي دانشگاه مصوب دي ماه ۱۳۴۸ هيئت امناي دانشگاه تهران و به موجب ماده ۳۰ لايحه قانوني استخدام هيئت آموزشي دانشگاه مصوب ۱۸/۶/۱۳۴۲ ، استادان و دانشياران و پزشكان بيمارستاني كه قبل از رسيدن به سن ۶۵ سالگي تقاضاي بازنشستگي نمايند يا دانشگاه ايشان را بعلت حذف ماده تدريس يا انحلال يك رشته بازنشسته نمايد هرگاه سابقه خدمت آنان به سي سال نرسد حداكثر تا ۵ سال از دوران تحصيلات عالي آنان جزء خدمت رسمي محسوب مي شود.

۵ـ كارمندان رسته سياسي وزارت امور خارجه

وزارت امور خارجه مكلف است كارمندان رسته سياسي را كه بيش از سه برابر حداقل توقف لازم در يك مقام را داشته و به علت عدم موفقيت در دوره آموزشي تكميلي يا عالي موضوع ماده ۳۵ مقررات تشكيلات استخدامي و انضباطي به مقام بالاتر نائل نشده يا نشوند و رسمي آنان بيش از ۲۵ سال باشد بازنشسته نمايد (ماده ۴۵ مقررات تشكيلاتي ، ستخدامي و انضباطي وزارت امورخارجه مصوب ۰۲/ ۱۳۵۲كميسيونهاي امور استخدام و سازمانهاي اداري ، دارايي و خارجه مجلس )

كارمندان رسته سياسي وزارت امورخارجه كه تا ۵۰ سالگي به مقام دبيراولي و يا ۶۰ سالگي به مقام رايزني درجه يك نائل نشوند بازنشسته مي شوند( تبصره ۱ ماده ۴۵ فوق الاشعار)

---

ممنوعیت به کارگیری بازنشست گان  در قانون و شرایط فوق به تفصیل شرح داده شده است لیکن قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان نیز در سال ۹۷ اصلاح و ایثارگران نیز از شمول استثنای قانون حذف شدند که شرح اصلاح اینگونه است:

ماده واحده ـ تبصره(۱) ماده واحده قانون ممنوعیت به کارگیری بازنشستگان مصوب ۱۳۹۵/۲/۲۰ به شرح ذیل اصلاح می شود:

تبصره۱ـ به کارگیری بازنشستگان، در سمتهای مذکور در بندهای (الف)، (ب) و (ج) ماده(۷۱) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب ۱۳۸۶/۷/۸ مجاز است. همچنین به کارگیری بازنشستگان در نیروهای مسلح با مجوز فرمانده معظم کل قوا مجاز است.

به کارگیری بازنشستگان وزارت اطلاعات تا سقف یک درصد(۱%) از مجموع نیروهای شاغل رسمی این وزارتخانه در هر رده مدیریتی صرفاً در وزارتخانه مذکور مجاز می باشد.

جانبازان بالای پنجاه درصد (۵۰%)، آزادگان بالای سه سال اسارت و فرزندان شهدا از شمول این قانون مستثنی می باشند شد.

نتیجه:

به هرحال به کارگیری بازنشستگانی فراتر از قانون می تواند آسیب های جدی به اصل جوان گرایی وارد آورد و رهبر معظم انقلاب اسلامي دراین‌باره تعريفی را هم مي‌کنند که داغ دل منرا تازه تر می نماید و گویی حضرت آقا از زبان من می گوید:

ایشان می فرماید : آن زمان كه ما در شوراي انقلاب بوديم، نسبت به همين موضوع، به ما و دوستان ديگري كه در آن شورا بوديم، اعتراض مي‌شد. افراد مسنی – عمدتاً شصت‌ساله، هفتادساله، هفتادوپنج‌ساله – هم در آن شورا بودند، كه خيلي عقيده به جوانان نداشتند و مي‌گفتند چرا شما به جوانان رو مي‌دهيد و این‌ها را بي‌خود وارد كارهاي عمده مي‌كنيد؟!

این‌ها دوست نمي‌داشتند كه به جوانان خيلي ميدان داده شود. البته دوست مي‌داشتند كه جوانان از آن‌ها اطاعت كنند و دنبالشان راه بروند! مي‌گفتند آن‌ها جوان‌اند، ما پيريم؛ بايد دنبال ما بيايند. خيلي حاضر نبودند به جوانان اعتماد كنند؛ ولي ما اعتماد مي‌كرديم و جواب آن‌ها را هم درواقع باتجربه‌ی عملي‌اي كه مي‌ديدند خوب كار انجام مي‌گيرد و پيشرفت مي‌كند، مي‌داديم و داده مي‌شد.

به قلم کاپیتان مسلم فریبرز

۱۸/۰۹/۱۴۰۳